भालाफेक क्रीडा माहिती मराठीत | Javelin Throw Sport Information In Marathi

Javelin Throw Sport Information In Marathi | Javelin Throw Sport | History Of Javelin Throw Sport | Javelin Throw Sports equipment | Javelin Throw sports ground | Fundamental Movements in Javelin Throw

भालाफेक खेळाचा इतिहास | History Of Javelin Throw Sport

भालाफेक हा मैदानी (Javelin throw sport) खेळाचा प्रकार आहे. या प्रकारात खेळाडू एका विशिष्ट वर्तुळातून भाला फेकतो, ज्याचा उद्देश जास्तीत जास्त अंतरावर भाला पोहोचवणे हा असतो.भाला हा साधारणतः धातू, फायबरग्लास किंवा कार्बन फायबरपासून बनवलेला असतो. भालाफेकीचा इतिहास अतिशय प्राचीन असून, तो जवळपास ३००० वर्षांपूर्वी मायसीनीयन आणि रोमन काळाशी जोडला जातो. प्राचीन ग्रीसमध्ये या खेळाची सुरुवात झाली, ज्याचा उगम शिकारी आणि युद्धातील तंत्रज्ञानावर आधारित होता. भाल्याचा वापर मूळतः हल्ला करण्यासाठीचे शस्त्र म्हणून करण्यात येत असे, कारण तो हलका आणि दूरवर फेकता येण्यास सोपा होता. भालाफेक (Javelin) हा क्रीडाप्रकार स्पर्धेसाठी नव्हे तर गरज म्हणून विकसित झाला होता. प्राचीन काळात भाल्याचा उपयोग अन्न मिळवण्यासाठी तसेच युद्धामध्ये शत्रूंवर आणि प्राण्यांवर हल्ला करण्यासाठी केला जात असे. (Javelin Throw Sport Information In Marathi)

भालाफेक हा खेळ प्राचीन ग्रीकांनी मोठ्या उत्साहाने खेळला असेल असे मानले जाते. या खेळात भालाफेक करणारे खेळाडू घोड्यावर स्वार होऊन स्पर्धा करत असत, ज्यामुळे या खेळात अधिक कौशल्याची आवश्यकता भासे. इतर फेकण्याच्या खेळांच्या तुलनेत, भालाफेक खेळाडूला धावताना जास्त वेग मिळवण्याची संधी असते. भाला फेकण्यासाठी आवश्यक असलेल्या वरच्या शारीरिक ताकदीसह, धावणे आणि उडी मारण्याच्या खेळांमध्ये लागणारी चपळता आणि कौशल्य देखील महत्त्वाचे असते. त्यामुळे भालाफेक खेळाडूंची तुलना इतर फेक खेळाडूंऐवजी धावपटूंशी अधिक केली जाते.

प्राचीन ग्रीकांनी भालाफेकीचा खेळ सुमारे ५०० इ.स.पूर्वीच्या त्यांच्या स्पर्धांमध्ये समाविष्ट केला होता, तेव्हा लष्करी भाल्यांपेक्षा हलक्या वजनाच्या भाल्यांचा वापर केला जात असे, आणि त्याचा उद्देश जास्तीत जास्त अंतरावर भाला फेकणे हा होता. ७०८ इ.स.पूर्वी प्राचीन ऑलिंपिकमध्ये भालाफेकीच्या दोन प्रकारांच्या स्पर्धा होत असत – जास्तीत जास्त अंतरावर भाला फेकणे आणि निश्चित लक्ष्यावर भाला अचूकपणे फेकणे. सध्या, भालाफेक हा फक्त क्रीडा प्रकार म्हणून केला जातो, ज्यामध्ये चांगल्या वेगाबरोबरच खेळाडूंना लवचिकता आणि ताकदीची गरज असते.

भाला हा पहिले ऑलिव्ह लाकडापासून बनवला जायचा व एका माणसाच्या उंची एवढा लांब असायचा आणि त्याच्या एका टोकाला धातूचा कडा किंवा तीक्ष्णधार असायची सध्याच्या भाल्याच्या डिझाईन पासून हा हा भाला खूप वेगळा होता. या भाल्याची लांबी साधारणतः 2.3 मीटर ते 2.4 मीटर असायची आणि त्याचे वजन हे ४०० ग्रॅम होते हा भाला खेळाडू थेट पकडत नसत तर त्याच्या मधोमध गुंडाळलेल्या पातळ लेदरच्या दोरीला धरून फेकत असत

आधुनिक भालाफेक खेळाची सुरुवात | Beginning of the modern Javelin Throw Sport

भालाफेक खेळाचा इतिहास खूपच प्राचीन आहे. मानवाने प्रथमच भाला शिकार आणि युद्धासाठी वापरला. प्राचीन ग्रीक आणि रोमन संस्कृतीत भालाफेक एक महत्त्वाचा कौशल्य होता. त्यावेळी भाल्याचा उपयोग शिकार, युद्ध, आणि आत्मरक्षणासाठी केला जायचा. ग्रीक मिथकांमध्ये, विशेषतः झ्यूस आणि ऍथेना या देवतांच्या हातात भाल्याचा उल्लेख आढळतो.

ऑलिम्पिकमध्ये भालाफेकीचा खेळ कधी समाविष्ट करण्यात आला? | When was the sport of javelin included in the Olympics?

भालाफेक हा खेळ पहिल्यांदा १९०६ मध्ये अथेन्स येथे आयोजित ऑलिम्पिक स्पर्धेत फ्रीस्टाइल इव्हेंट म्हणून सादर करण्यात आला. या स्पर्धेत भाल्याच्या डिझाइन आणि नियमांबाबत फारसे कठोर बंधन नव्हते. १९१२च्या ऑलिम्पिकमध्ये IAAF ची स्थापना झाली, ज्याने भाल्याच्या डिझाइनवर कठोर नियम लागू केले आणि याचवेळी पहिला जागतिक विक्रम नोंदवला गेला. १९१२ च्या ऑलिम्पिकमध्ये दोन हातांनी भालाफेक ही एक आगळीवेगळी स्पर्धा होती, ज्यामध्ये खेळाडूंनी उजव्या आणि डाव्या हातांनी स्वतंत्रपणे भाला फेकला, आणि त्या फेऱ्यांचे गुण एकत्र करण्यात आले. त्या काळात फिनलंड आणि स्वीडनमध्ये ही स्पर्धा खूप लोकप्रिय होती, परंतु लवकरच ही स्पर्धा तसेच शॉट पुट आणि डिस्कसच्या या प्रकारच्या इतर स्पर्धा गडप झाल्या.

युरोपियन, विशेषतः स्कॅन्डिनेव्हियन देशांनी भालाफेक आणि हातोडा फेकण्यावर वर्चस्व गाजवले आहे. फिनलंडच्या मॅटी जार्विनेनने १९३० ते १९३६ या काळात सर्वाधिक १० जागतिक विक्रम केले. पुरुषांच्या भालाफेक स्पर्धांमधील ६९ ऑलिम्पिक पदकांपैकी ३२ पदके नॉर्वे, स्वीडन, किंवा फिनलंडच्या खेळाडूंनी मिळवली आहेत. महिलांसाठी भालाफेक स्पर्धा पहिल्यांदा १९३२ मध्ये लॉस एंजेलिस ऑलिम्पिकमध्ये आयोजित करण्यात आली. पुढील वर्षांमध्ये जागतिक विक्रम आणि ऑलिम्पिक सुवर्णपदकांमधील अंतर वाढतच गेले, ज्यामध्ये १९८४ मध्ये उवे हॉन (Uwe Hohn) यांनी १०४.८ मीटरचा जागतिक विक्रम प्रस्थापित केला. अशा विक्रमी अंतरांमुळे सुरक्षितता धोक्यात आली होती, कारण भाला स्टेडियमच्या बाहेर किंवा गर्दीत पडण्याची शक्यता होती. याशिवाय, भाला जमिनीवर सपाट पडण्याच्या घटनांमध्ये वाढ झाली होती, ज्यामुळे खेळ अधिकाऱ्यांनी अशा फेकांना अवैध घोषित केल्यावर तीव्र निषेध नोंदवला गेला. (Javelin Throw Sport)

या समस्यांवर तोडगा काढण्यासाठी IAAF ने 1 एप्रिल 1986 पासून पुरुषांच्या भालाफेकीची पुनर्रचना केली. या पुनर्रचनेत भाल्याच्या वस्तुमानाचे केंद्र दाबाच्या केंद्रापासून 40 मिमी पुढे हलवले गेले – ज्याठिकाणी एरोडायनामिक लिफ्ट आणि ड्रॅग फोर्स कार्यरत असतात (याबद्दल नंतर अधिक सांगू). तसेच, भाल्याचे टोक हलके केले गेले आणि त्याची वायुगतिकी कमी करण्यात आली. या बदलांचा परिणाम असा झाला की भाला कमी अंतराचा प्रवास करतो आणि अधिक सरळ कोनात जमिनीवर येतो, ज्यामुळे भाला खाली पडण्याऐवजी जमिनीवर सहज चिकटतो. 1999 पर्यंत महिलांच्या भालाफेकीत कोणताही बदल झाला नव्हता, पण जेव्हा रेकॉर्ड्स संभाव्य धोकादायक अंतरापर्यंत वाढले तेव्हा त्याचप्रमाणे महिलांच्या भाल्याचीही पुनर्रचना करण्यात आली.

नवीन भाल्यासह विक्रम 1986 मध्ये 85.74 मीटरपासून 1996 मध्ये 98.48 मीटरपर्यंत गेला. पंचवीस भालाफेकपटूंनी जागतिक विक्रम प्रस्थापित केले आहेत – 21 जणांनी जुन्या भाल्यासह (34 वेळा) आणि 4 जणांनी नव्या भाल्यासह (8 वेळा). काही रेकॉर्ड्स नाकारण्यात आले कारण नवीन भाला त्या वेळी अस्तित्वात असलेल्या नियमांच्या बाहेर डिझाइन केले गेले होते. नऊ विश्वविक्रमधारक ऑलिम्पिक विजेते आहेत: लेमिंग, मायरा, लुंडक्विस्ट, जार्विनेन, डॅनियलसेन, लुसिस, वोल्फ्रामन, नेमेथ, आणि झेलेझनी. ऑलिम्पिक स्पर्धेत केवळ दोनच खेळाडूंनी (डॅनियलसन 1956; नेमेथ 1976) त्यांचे जागतिक विक्रम स्थापित केले आहेत.

आधुनिक काळात, ऑलिम्पिक खेळांसह अनेक स्थानिक, प्रादेशिक, राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय क्रीडा स्पर्धांमध्ये भालाफेक हा अजूनही एक महत्त्वाचा खेळ आहे. आधुनिक भाला धातू किंवा लाकडापासून बनवला जातो, ज्यात धातूच्या भाल्यासारखा टोक असतो, परंतु प्राचीन ग्रीसप्रमाणे त्याला चामड्याचा थांग नसतो. स्थानिक ते आंतरराष्ट्रीय स्तरावर विविध ट्रॅक-अँड-फील्ड संघटना आणि क्लब अस्तित्वात आहेत, ज्यामध्ये पुरुष आणि स्त्रिया समान स्पर्धा करतात. (Javelin Throw Sport Information In Marathi)

भाला फेकणे क्रीडा उपकरणे | Javelin Throw Sports equipment

भालाफेक खेळात वापरल्या जाणाऱ्या भाल्याचे आकारमान आणि वजन हे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर ठरवलेल्या नियमांनुसार निश्चित केले जाते. ऑलिम्पिक आणि इतर आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये पुरुष आणि महिला दोघांसाठीही भाल्याचे विशिष्ट आकारमान आणि वजन असते.(Javelin Throw Sport Information In Marathi)

भाला | The Javelin

पुरुषांसाठी भाल्याचे आकारमान आणि वजन | Javelin size and weight for men:

• लांबी: पुरुषांसाठी वापरला जाणारा भाला साधारणतः 2.6 मीटर ते 2.7 मीटर (260 सेंटीमीटर ते 270 सेंटीमीटर) लांबीचा असतो.
• वजन: भाल्याचे वजन 800 ग्रॅम असते. हा वजनाचा नियम सर्व आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये कडकपणे पाळला जातो.
• टोकाचा व्यास: भाल्याच्या टोकाचा व्यास साधारणतः 25 मिमी असतो.

महिलांसाठी भाल्याचे आकारमान आणि वजन | Javelin size and weight for women:

• लांबी: महिलांसाठी वापरला जाणारा भाला साधारणतः 2.2 मीटर ते 2.3 मीटर (220 सेंटीमीटर ते 230 सेंटीमीटर) लांबीचा असतो.
• वजन: महिलांसाठी भाल्याचे वजन 600 ग्रॅम असते.
• टोकाचा व्यास: भाल्याच्या टोकाचा व्यास साधारणतः 20 मिमी असतो.

भाल्याची रचना | Design of javlin:

भाल्याची रचना आणि त्याचा आकार तांत्रिकदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वपूर्ण असतो. भाल्याचे वजन वायुगतिकीय स्वरूपात वितरित केलेले असते, ज्यामुळे तो लांब फेकला जातो.

भाल्याचे भाग | Area of javlin:

1. भाल्याचा टोक (Head/Tip): हे धातूपासून बनवलेले असते, ज्यामुळे भाला जमिनीवर उतरल्यावर व्यवस्थित रुततो.
2. शरीर (Shaft): भाल्याचा मुख्य भाग असतो. तो लाकूड, धातू किंवा फायबरग्लासपासून बनवला जातो.
3. ग्रिप (Grip): भाल्याच्या मध्यभागी असते. ही कापड, धागा किंवा प्लास्टिकपासून बनवलेली असते, ज्यामुळे खेळाडूला भाला घट्ट पकडता येतो.

भाल्याचे डिझाइन आणि त्याचे महत्व | Javlin design and its importance:

भाल्याचे डिझाइन वायुगतिकीय असावे लागते, ज्यामुळे तो फेकल्यावर हवेत स्थिर राहतो आणि लांब अंतरापर्यंत पोहोचतो. भाल्याच्या टोकाचे वजन अधिक असावे लागते, ज्यामुळे तो जमिनीवर उतरल्यावर सरळ रुततो. (Javelin Throw Sports equipment)

भाला फेक मध्ये वापरले जाणारे बूट / स्पाइक्स | Javelin throw sports Boots / Spikes

भालाफेक खेळात वापरल्या जाणाऱ्या बुटांची किंवा स्पाईक्सची निवड अत्यंत महत्त्वाची असते. हे बूट किंवा स्पाईक्स खेळाडूला फेकताना स्थिरता, पकड आणि योग्य तोल राखण्यासाठी मदत करतात. योग्य बूट आणि स्पाईक्सच्या वापरामुळे खेळाडूला चांगले प्रदर्शन करण्याची संधी मिळते. (Javelin Throw Sport)

भालाफेक बूट्सची वैशिष्ट्ये:

1. स्थिरता (Stability):
   • भालाफेक करताना खेळाडूला जास्त वेग आणि ताकद लागते, त्यामुळे बूट्सचे तलवे स्थिरता देणारे असावे लागतात. हे बूट्स विशेष प्रकारे डिझाइन केलेले असतात, ज्यामुळे खेळाडूला फेकताना स्थिरता मिळते.
2. ग्रिप (Grip):
   • भालाफेक करताना खेळाडूला मैदानावरून निसटणे किंवा घसरणे टाळण्यासाठी बूट्समध्ये योग्य प्रकारचे ग्रिप असणे आवश्यक असते. ग्रिप चांगला असल्याने खेळाडूला जोर लावता येतो आणि तोल राखता येतो.
   • या बूट्सच्या तळाशी स्पाईक्स असतात, ज्यामुळे जमिनीवर पकड मजबूत होते.
3. स्पाईक्सची संख्या आणि लांबी:
   • भालाफेक बूट्समध्ये साधारणतः 6 ते 8 स्पाईक्स असतात. हे स्पाईक्स बूट्सच्या पुढील आणि मध्यभागी लावलेले असतात, जेणेकरून खेळाडूला पळताना आणि फेकताना अधिक स्थिरता मिळते.
   • स्पाईक्सची लांबी साधारणतः 7 मिमी ते 9 मिमी असते. काही वेळा हवामान आणि खेळाच्या मैदानाच्या स्थितीनुसार स्पाईक्सची लांबी कमी-जास्त केली जाते.
4. टोकदार स्पाईक्सचे महत्त्व:
   • भालाफेक करताना खेळाडूला खेळाच्या मैदानावरुन वेगाने धावावे लागते, ज्यामुळे टोकदार स्पाईक्सची गरज असते. हे स्पाईक्स खेळाडूला मैदानात घट्ट पकड देतात, ज्यामुळे त्याचे पाय निसटत नाहीत आणि तो अधिक वेगाने धावू शकतो.
5. वजन (Weight):
   • भालाफेक बूट्स हलके असतात, जेणेकरून खेळाडूला धावताना किंवा फेकताना अडथळा येऊ नये. हलके बूट्स खेळाडूला जास्तीत जास्त वेग आणि ताकद लावण्यास मदत करतात.
6. बांधणी (Construction):
   • भालाफेक बूट्स मजबूत आणि टिकाऊ असावे लागतात, कारण खेळाच्या दरम्यान खेळाडूंना जोरदार फेक करावी लागते. बूट्सचे वरचे भाग (Upper) साधारणतः सिंथेटिक लेदर किंवा जाळीदार (Mesh) कपड्यांपासून बनवलेले असतात, ज्यामुळे ते हलके आणि टिकाऊ असतात.
   • बूट्सची तळाशी भाग (Sole) मजबूत रबर किंवा कार्बन रबरपासून बनवलेली असते, ज्यामुळे ती टिकाऊ आणि घसरणार नाही अशी असते.
7. फिट (Fit):
   • भालाफेक बूट्सची फिट अत्यंत महत्त्वाची असते. बूट्स नेहमी खेळाडूच्या पायांच्या आकाराला योग्य रित्या बसणारे असावे, ज्यामुळे त्याचे पाय घसरणार नाहीत आणि फेकताना स्थिरता राखता येईल.
8. उच्च-टेक साहित्याचा वापर:
   • आधुनिक भालाफेक बूट्समध्ये उच्च-टेक साहित्य वापरले जाते, ज्यामुळे खेळाडूला अधिक आरामदायक आणि स्थिर अनुभव मिळतो. या बूट्समध्ये शॉक-एब्जॉर्बिंग तंत्रज्ञान असते, ज्यामुळे फेकताना पायांवर येणारा ताण कमी होतो. (Javelin throw sports Boots / Spikes)

भालाफेक बूट्सची निवड करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी:

1. खेळाच्या मैदानाची स्थिती:
   • जर खेळाचे मैदान ओले किंवा मऊ असेल तर लांब स्पाईक्स असलेले बूट्स वापरणे उचित असते, ज्यामुळे अधिक पकड मिळते.
   • कोरड्या आणि कडक मैदानावर स्पाईक्सची लांबी थोडी कमी असावी, जेणेकरून अधिक वेगाने धावता येईल.
2. खेळाडूचा धावण्याचा आणि फेकण्याचा पद्धत:
   • खेळाडूचा धावण्याचा आणि फेकण्याचा पद्धत विचारात घेऊन बूट्सची निवड करावी. काही खेळाडूंसाठी अधिक ग्रिप आवश्यक असतो, तर काहींसाठी हलके बूट्स अधिक उपयुक्त ठरतात.

भालाफेक क्रीडांगण | Javelin Throw sports ground

भालाफेक खेळात, भाला फेकण्याचे क्षेत्र (Throwing Area) आणि फेकण्याचा विभाग (Throwing Sector) हे अत्यंत महत्त्वाचे घटक असतात. या क्षेत्रांची योग्य मोजमाप आणि रचना केल्यास स्पर्धा सुरक्षित आणि नियमबद्ध होते.

भाला फेकण्याचे क्षेत्र (Throwing Area):

1. धावपट्टी (Runway):
   • भाला फेकण्यासाठी खेळाडू धावपट्टीवरून धावत जातो. ही धावपट्टी साधारणतः 30 मीटर ते 36.5 मीटर लांबीची असते. ऑलिम्पिक आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर 36.5 मीटर लांबीची धावपट्टी असते.
   • रुंदी: धावपट्टीची रुंदी साधारणतः 4 मीटर असते.
   • मऊ पृष्ठभाग: धावपट्टीचा पृष्ठभाग मऊ असावा, ज्यामुळे खेळाडूला धावताना चांगली पकड मिळते आणि तोल राखता येतो.
   • धावण्याचे महत्त्व: खेळाडू जितक्या जास्त वेगाने धावू शकतो, तितका त्याच्या फेकण्याच्या ताकदीत आणि भाल्याच्या अंतरावर परिणाम होतो.
2. फेकण्याची रेषा (Throwing Line):
   • धावपट्टीच्या शेवटी एक फेकण्याची रेषा असते, ज्याला “क्यूरब” (Curb) किंवा “आर्क” (Arc) असे म्हणतात. ही रेषा साधारणतः 7 सेंटीमीटर रुंद असते.
   • खेळाडूला भाला फेकताना या रेषेच्या पुढे पाय ठेवणे किंवा ओलांडणे प्रतिबंधित आहे. जर खेळाडूने रेषा ओलांडली, तर तो फेक अवैध ठरतो.
   • आर्कचे वक्र: फेकण्याची रेषा आर्कच्या आकारात वक्र असते, आणि तिची त्रिज्या साधारणतः 8 मीटर असते. (Javelin Throw Sport)

फेकण्याचा विभाग (Throwing Sector):

1. कोन (Angle):
   • फेकण्याचा विभाग साधारणतः 28.95 अंशांच्या कोनात असतो. हा कोन फेकण्याच्या रेषेच्या मध्यबिंदूवरून काढला जातो.
   • भाला या कोनाच्या आतच जमिनीवर उतरावा लागतो. जर भाला या विभागाच्या बाहेर उतरला तर तो फेक अवैध ठरतो.
2. मार्किंग आणि रेषा:
   • फेकण्याच्या विभागाच्या रेषा स्पष्टपणे मार्क केलेल्या असतात, ज्यामुळे फेक योग्य आहे की नाही हे ठरवता येते.
   • सुरक्षा: या रेषांच्या बाहेर कोणीही व्यक्ती उभी राहू नये, कारण भाला चुकीच्या दिशेने जाऊ शकतो आणि अपघात होऊ शकतो.
3. फेकण्याचे क्षेत्रफळ (Sector Area):
   • फेकण्याचा विभाग हा विस्तृत असतो, ज्यामध्ये भाला सुरक्षितपणे उतरण्यासाठी पुरेशी जागा असते.
   • हे क्षेत्र साधारणतः मऊ किंवा गवताळ असते, जेणेकरून भाला जमिनीवर उतरल्यानंतर सुरक्षितपणे रुततो आणि त्याचे नुकसान होत नाही.
4. फेकण्याच्या क्षेत्राची देखरेख:
   • फेकण्याच्या क्षेत्राची देखरेख नियमितपणे केली जाते, आणि त्यात कोणतेही खड्डे किंवा अडथळे नसावेत याची खात्री केली जाते. तसेच, भाल्यामुळे जमिनीवर कोणतेही नुकसान झाल्यास त्याचे लगेचच दुरुस्ती केली जाते.

भालाफेक खेळातील मूलभूत हालचाली | Fundamental Movements in Javelin Throw

भालाफेक हा खेळ तांत्रिकतेवर आधारित आहे, ज्यामध्ये योग्य हालचालींमुळे खेळाडूला भाल्याचे अंतर वाढवण्यास मदत होते. भालाफेक करताना काही मुख्य हालचाली आणि तंत्र आहेत, ज्यांचे अनुसरण केल्यास खेळाडूला यश मिळते. (Javelin Throw Sport)

1. ग्रिप (Grip)

• भाल्याचा ग्रिप हा भालाफेक खेळातील पहिला आणि अत्यंत महत्त्वाचा टप्पा आहे. खेळाडूने भाला त्याच्या मध्यभागी, जिथे गुंडाळी (Grip) असते, त्याला बोटांनी घट्ट पकडावे. साधारणतः तीन प्रकारचे ग्रिप वापरले जातात:
  • अंगठा आणि मध्यमा ग्रिप: अंगठ्याचा तळवा आणि मध्यमा बोटांचा वापर करून भाला पकडणे.
  • अंगठा आणि तर्जनी ग्रिप: अंगठ्याचा तळवा आणि तर्जनी बोटाचा वापर करून भाला पकडणे.
  • अंगठा आणि तिसरे बोट ग्रिप: अंगठ्याचा तळवा आणि तिसरे बोट यांचा वापर करून भाला पकडणे.
• ग्रिप करताना भाला नेहमी खालून आणि शर्यतीच्या दिशेने सरळ ठेवावा, ज्यामुळे भाला योग्य दिशेने फेकला जाईल.

2. धावणे (Run-up)

• धावणे हा भालाफेक खेळातील दुसरा टप्पा आहे. खेळाडूने धावपट्टीवरून भाल्याला हातात पकडून वेगाने धावावे. धावण्याचे उद्दीष्ट म्हणजे खेळाडूला फेकण्यासाठी आवश्यक ताकद आणि गती प्राप्त करणे.
• धावण्याच्या सुरुवातीला खेळाडू भाला खांद्यावर सरळ धरतो. धावताना भाला जमिनीशी समांतर असावा आणि खेळाडूचा धावण्याचा वेग हळूहळू वाढावा.
• धावपट्टीवर पुढे जाताना खेळाडूला योग्य वेगाने धावण्याची गरज असते, ज्यामुळे तो फेकण्याच्या वेळेस जास्तीत जास्त ताकद लागू शकतो.

3. ट्रांझिशन (Transition)

• ट्रांझिशन म्हणजे धावपट्टीवरून फेकण्याच्या तयारीत जाणे. हे एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे, ज्यामध्ये खेळाडूने आपल्या पावलांची स्थिती आणि भाल्याचा स्थिती योग्यरित्या ठरवावी.
• या टप्प्यात, खेळाडूने आपल्या धावण्याच्या स्थितीतून फेकण्याच्या स्थितीत जाण्यासाठी शेवटच्या दोन-तीन पावलांची योजना करावी.
• खेळाडूने आपल्या डाव्या पायावर (जर तो उजव्या हाताचा फेकणारा असेल) जोर देऊन भाल्याला मागे सरकवावे, ज्यामुळे त्याला भाल्याला पुढे ढकलण्याची ताकद मिळते.

4. फेकण्याची क्रिया (Throwing Action)

• फेकण्याची क्रिया ही भालाफेक खेळातील सर्वात महत्त्वाची हालचाल आहे. यात खेळाडूने आपल्या संपूर्ण शरीराची ताकद वापरून भाल्याला फेकावे.
• फेकताना, खेळाडूने आपल्या डाव्या पायावर जोर देऊन शरीर पुढे झुकवावे. उजव्या हाताने भाल्याला मागून पुढे ढकलावे आणि जास्तीत जास्त जोर लावावा.
• खेळाडूचा डावा हात फेकताना सरळ असावा, ज्यामुळे त्याच्या शरीराला योग्य संतुलन मिळते.

5. फॉलो थ्रू (Follow-Through)

• फॉलो थ्रू म्हणजे भाला फेकल्यानंतरची हालचाल. या टप्प्यात खेळाडूने फेकल्यानंतर शरीराचा तोल सांभाळावा आणि धावण्याच्या स्थितीतून बाहेर यावे.
• फेकल्यानंतर खेळाडूने आपले पाय आणि शरीर पुढे आणून स्थिर स्थितीत थांबावे. त्यामुळे भाल्याचा फेक अधिक सटीक होतो आणि खेळाडूला चांगला परिणाम मिळतो.(Javelin Throw Sport Information In Marathi )

भालाफेक खेळातील भारतीय खेळाडू | Indian javelin thrower

नीरज चोप्रा | Neeraj Chopra

नीरज चोप्रा हे भारताचे सर्वात प्रसिद्ध भालाफेक खेळाडू आहेत. २०२० टोकियो ओलिंपिकमध्ये त्यांनी सुवर्णपदक जिंकून इतिहास रचला. नीरज चोप्रा यांची फेक ८७.५८ मीटर होती, ज्यामुळे त्यांनी भारताला पहिल्यांदाच या खेळात सुवर्णपदक मिळवून दिले. त्यांच्या यशामुळे भालाफेक खेळाला भारतात नवी ओळख मिळाली. पॅरिस ऑलिंपिक 2024 मध्ये मिरज चोप्राणे जावेलीन थ्रो स्पोर्ट्स मध्ये सिल्वर मेडल जिंकले होते (Read more about Neeraj Chopra)

अन्नू राणी | AnnuRani

अन्नू राणी या भारताच्या आघाडीच्या महिला भालाफेक खेळाडू आहेत. त्यांनी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर विविध स्पर्धांमध्ये उत्कृष्ट कामगिरी केली आहे. अन्नू राणी यांची सर्वोत्तम फेक ६२.४३ मीटर आहे, ज्यामुळे त्या आशियाई पातळीवर आपली ओळख निर्माण करू शकल्या आहेत.

अन्य भारतीय खेळाडू | Other Javelin player

नीरज चोप्रा आणि अन्नू राणी व्यतिरिक्त भारतात अन्य भालाफेक खेळाडूंचेही योगदान आहे. शिवपाल सिंह, देवेंद्र झाझरिया, आणि संदीप चौधरी हे खेळाडू देखील भालाफेक खेळात उल्लेखनीय कामगिरी करीत आहेत. त्यांच्या यशामुळे भारतात भालाफेक खेळाची लोकप्रियता वाढली आहे.(Javelin Throw Sport Information In Marathi )

सर्वात लांब भालाफेकचा जागतिक विक्रम कोणता आहे? | What is the world record for the longest javelin throw?

Sr.No	Player	Country	Throw Distance	Year
1	जॅन झेलेझनी	झेकिया (Czechia)	98.48m	1996
2	जोहान्स वेटर	जर्मन (German)	97.76m	2020
3	थॉमस रोहलर	जर्मन (German)	93.90m	2017
4	ऐकी पर्वियेनें	फिनलंड (Finland)	93.09m	1999
5	अँडरसन पीटर्स	ग्रेनेडा (Grenada)	93.03m	2022
6	ज्युलियस येगो	केनिया (Kenya)	92.72m	2015
7	अर्शद नदीम	पाकिस्तान (Pakistan)	92.97m	2024
8	सेर्गेई मकारोव	रशिया (Russia)	92.61m	2002
9	रेमंड हेच	जर्मन (German)	92.60m	1995
10	कॉन्स्टँटिनोस गॅटसिओडिस	ग्रीस (Greece)	91.69m	2000

FAQ

Read More

1.लगोरी खेळाची माहिती | Lagori Game Information In Marathi

2.खो खो खेळाची संपूर्ण माहिती | Kho-Kho sport Information In Marathi

3.कबड्डी खेळाची संपूर्ण माहिती | Kabaddi Information in Marathi